Μια Σύνοδος με πολλές φιλοδοξίες…

Η Σύνοδος της Κοπεγχάγης 2009 για το κλίμα της Γης.

…αλλά χωρίς αποτελέσματα.

Γράφει ο Ελευθέριος Βερυβάκης, τ. Υπουργός – Βουλευτής.

Λιγότεροι από δύο μήνες μένουν πια από την κρίσιμη Σύνοδο του ΟΗΕ για το περιβάλλον. Όλες οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο χρόνος που απομένει είναι ελάχιστος για να λυθούν τα κρίσιμα προβλήματα, που αυτή τη στιγμή υπάρχουν, γύρω από τα μεγάλα θέματα που εκκρεμούν ανεπίλυτα. Έτσι το ναυάγιο είναι δεδομένο.

Βέβαια, οι πιο αισιόδοξοι πιστεύουν ότι παρά τα πιο πάνω μπορούν να θέσουν τα θεμέλια για την επίτευξη μιας συνολικής συμφωνίας, που έστω στο μέσον ή στο τέλος του 2010, θα κάνει ό,τι δεν μπόρεσε να γίνει μέχρι τότε, ιδιαίτερα κατά την προσεχή Σύνοδο της Κοπεγχάγης το Δεκέμβριο του 2009.

Όπως είναι γνωστό, η σύνοδος της Κοπεγχάγης φιλοδοξούσε να υιοθετήσει μια παγκόσμια Συνθήκη για το περιβάλλον, η οποία θα διαδεχθεί το πρωτόκολλο του Κιότο, που λήγει το 2012.

Μέχρι στιγμής οι ηγέτες των περισσοτέρων χωρών του πλανήτη, έχουν καταλήξει λίγο πολύ, στις γενικές αρχές που θα πρέπει να διέπουν την εν λόγω Συμφωνία, ενώ ήδη συζητούνται και ορισμένα προσχέδια Συμφωνίας.

Εν τω μεταξύ, έχει μεταξύ των ειδικών εδραιωθεί η πεποίθηση, ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη δε θα πρέπει να υπερβεί του 2 βαθμούς Κελσίου. Ειδάλλως, οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές.

Εξάλλου, αρκετές από τις μεγάλες χώρες του κόσμου συμφωνούν ότι στο μέλλον θα πρέπει να χρηματοδοτούν πολιτικές πράσινης ανάπτυξης στις φτωχότερες χώρες, τις οποίες θα πρέπει επίσης να βοηθήσουν για να ανταπεξέλθουν στις αναπόφευκτες πλέον συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Ωστόσο, πολλά ακανθώδη ζητήματα παραμένουν αναπάντητα, π.χ. δεν έχει αποσαφηνιστεί με πιο τρόπο θα βρεθούν τα απαραίτητα κονδύλια, που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση με εκατοντάδες δις ευρώ, κάθε χρόνο, τα γιγαντιαία προγράμματα. Ούτε βέβαια πως θα κατανεμηθούν ανάμεσα στα μεγάλα, κατά κύριο λόγο, κράτη, τα βάρη.

Εξάλλου, κανείς δε γνωρίζει, αν η επικείμενη συμφωνία για το περιβάλλον, θα είναι δεσμευτική για όλους ή αντίστροφα αν δε θα λειτουργούν κυρώσεις καθώς κατά όσων την παραβιάζουν.

Όπως είναι αυτονόητο, πολλές από τις μεγάλες δυνάμεις Κίνα, Ινδία και λοιπές Ασιατικές Δυνάμεις, εξαρτούν τη συμμετοχή τους από τη στάση των ΗΠΑ, απέναντι στις οποίες όλοι τρέφουν δυσπιστία εάν και πώς θα συμμετάσχουν παρά το γεγονός, ότι ο Μπαράκ Ομπάμα έχει ταχθεί υπέρ μιας παρόμοιας Συνθήκης.

Εξάλλου, αποφασιστική σημασία θα έχει η στάση του Κογκρέσου, το οποίο δε φαίνεται ότι νωρίτερα από το δεύτερο εξάμηνο του 2010, είναι πρόθυμο να συζητήσει παρόμοια θέματα.

Εν τω μεταξύ, στην Ευρώπη οι ανεπτυγμένες χώρες, πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, κατά 80-95%, σε σχέση με το επίπεδο του 1990, μέχρι το 2050. Αυτή είναι η βασική διαπραγματευτική θέση, που αποφάσισαν οι Υπουργοί Περιβάλλοντος των χωρών της ΕΕ, που συνεδρίασαν την Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2009, στο Λουξεμβούργο, και την οποία αποφάσισαν να υποβάλλουν στην προσεχή διάσκεψη για το κλίμα στην Κοπεγχάγη.

Ωστόσο απέτυχαν, όπως και οι συνάδελφοί τους, Υπουργοί Οικονομικών, την προηγουμένη ημέρα – 20 Οκτωβρίου 2009 – να συμφωνήσουν επί των οικονομικών πτυχών του ζητήματος.

Όπως είναι αυτονόητο, η ΕΕ στην Κοπεγχάγη θα υποστηρίξει, ότι προκειμένου να μην αυξηθεί η θερμοκρασία του πλανήτη, περισσότερο από 2 βαθμούς Κελσίου, οι ανεπτυγμένες χώρες θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές τους, κατά 25-40%, μέχρι το 2020, πάντα σε σχέση με το 1990.

Οι δε αναπτυσσόμενες (κυρίως Κίνα, Βραζιλία, Ινδία, Ρωσία, Νότια Αφρική, Ινδονησία), θα πρέπει σε 10 χρόνια να μειώσουν τις εκπομπές τους κατά 15-30% σε σχέση με αυτό που υπάρχει σήμερα και κατά 50%, μέχρι το 2050.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι μετρήσεις των τελευταίων χρόνων δείχνουν ανησυχητική αύξηση των ρυπαντών, που λόγω δραστηριότητας του ανθρώπου στις βιομηχανικές χώρες, έχουν αυξηθεί. Και μόνο το γεγονός ότι οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα των βιομηχανικών χωρών αυξήθηκαν κατά 1% το 2007- μια αύξηση που χαρακτηρίζεται ανησυχητική – έκανε όλους τους έμπειρους παρατηρητές να ανησυχήσουν και να τονίσουν την ολοένα και πιο αναγκαία σύναψη Συμφωνίας για το κλίμα, το οποίο κάθε μέρα και πιο πολύ επιδεινώνεται.

Από όσα πιο πάνω ειπώθηκαν, αλλά και εκείνα τα οποία οι ψύχραιμοι παρατηρητές και υπεύθυνοι διαχειριστές των θεμάτων του περιβάλλοντος, όπως ο κ. Δήμας της ΕΕ, παρατήρησαν «χωρίς χρήματα δε θα υπάρξει συμφωνία στην Κοπεγχάγη».

Έτσι, επειδή στις τελευταίες Συνόδους τους οι Υπουργοί των μελών – κρατών της Ένωσης δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν ούτε πόσα χρήματα θα δώσει η Ένωση στις αναπτυσσόμενες χώρες, ούτε πως το ποσό θα επιμεριστεί μεταξύ των κρατών – μελών, τα τελευταία συμπεράσματα των Συνόδων των Συμβουλίων Κορυφής, αποτελούν ευσεβείς πόθους και όχι δεσμεύσεις, για μερικές φιλόδοξες ευχές και προσδοκίες, χωρίς αντίκρισμα.

Το μόνο που μέχρι στιγμής μένει, 45 μέρες λίγο πολύ πριν από τη Σύνοδο της Κοπεγχάγης, είναι πλατωνικές αναζητήσεις και συζητήσεις για μακροπρόθεσμους στόχους, που όμως δεν έχουν ακόμη βρει τα αναγκαία στηρίγματα για να αποτελέσουν τη νέα πραγματικότητα στην ΕΕ μετά από λίγο καιρό.

Αυτό είναι και εκείνο, που πιστεύουν οι παρατηρητές ότι θα αποτελεί το συμπέρασμα του ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 29^ης-30^ης Οκτωβρίου, το οποίο θα συγκληθεί προκειμένου να αποφανθεί συγκεντρωτικά και οριστικά για το ποια θα είναι η στάση της ΕΕ στη Σύνοδο της Κοπεγχάγης.